Wyspy Galapagos to jeden z najcenniejszych obszarów przyrodniczych na Ziemi, bo to właśnie tutaj można podziwiać zwierzęta, które nie występują nigdzie indziej na świecie. Archipelag ten położony na Oceanie Spokojnym, który zachwyca nie tylko malowniczymi plażami i krystalicznie czystym morzem, lecz także unikalną fauną, która wzbudza podziw badaczy i miłośników przyrody z całego świata.
To miejsce, które Karol Darwin odwiedził podczas swojej podróży, a które później stało się inspiracją do sformułowania teorii ewolucji Darwina. Badacz wybrał Galapagos jako miejsce swoich badań z konkretnego powodu. Ze względu na odizolowane położenie, na wyspach rozwinęły się gatunki zwierząt i roślin o wyjątkowych cechach i unikatowych adaptacjach, których nie ma nigdzie indziej na ziemi. I to właśnie dlatego Archipelag Galapagos został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO już w 1978 roku.
Dziś chcemy przedstawić wam kilka gatunków endemicznych występujących na tych wyspach. Oczywiście jest to zaledwie mała ich część!
Wyspy Galapagos nie bez powodu nazywane są "Wyspami Żółwimi". To od żółwi słoniowych, które głównie zamieszkują wyspę San Cristobal, pochodzi ta nazwa. Właśnie dla upamiętnienia tych wyjątkowych stworzeń nadano całemu archipelagowi nazwę "Galapagos" (z hiszp. "galápago" oznaczającego "żółw słodkowodny"). To gigantyczne gady, które osiągają imponujące rozmiary i mogą osiągać imponującą masę nawet 400 kg. Ponadto mogą dożyć aż 120 lat! Każda populacja żółwi na poszczególnych wyspach różni się nieco od siebie, co jest jednym z kluczowych dowodów na teorię ewolucji.
Co ciekawe, w procesie ewolucji doszło do wykształcenia dwóch różnych kształtów muszli: kopulasty, który jest charakterystycznego dla żółwi lądowych oraz nowego typu w formie siodła. Dzięki tej adaptacji, żółwie o muszlach w kształcie siodła mogą unosić szyje wyżej, umożliwiając sobie żerowanie na wyższych krzewach. Na wyjątkowo surowych, wulkanicznych wyspach jest to cecha o niebagatelnej wartości przystosowawczej.
Na Galapagos można wyróżnić łącznie 15 podgatunków żółwia olbrzymiego. Niestety, dawne polowania spowodowały drastyczne zmniejszenie populacji wielu podgatunków żółwia olbrzymiego z Galapagos i cztery z nich wyginęły, co stanowi nieodwracalną stratę dla różnorodności tego ekosystemu. A czemu polowano na żółwie?
Gady te potrafią przetrwać bez pożywienia i wody aż przez rok. Co zrobili żeglarze, gdy odkryli tę zdumiewającą zdolność? Niestety, zjadali żółwie. Przybywając na Galapagos, ładowali je na swoje statki. W trakcie długich rejsów przez Pacyfik, gdy zapasy zaczynały się kończyć, sięgali po nie jako źródło pożywienia. Te tragiczne poczynania wpłynęły na liczebność populacji tego gatunku w znaczący sposób.
Na Galapagos żyje wiele gatunków legwanów, zarówno lądowych, jak i morskich. Należą one do grupy jaszczurek, obejmujący około 35 gatunków. Legwany lądowe są zazwyczaj masywne i mają charakterystyczne kolce na grzbiecie. Legwany morskie są z kolei świetnymi pływakami i żywią się głównie rybami. Ponadto, Galapagos to jedyne miejsce na ziemi, gdzie występuje jaszczurka, która żywi się w morzu. Te niezwykłe gady prowadzą podwodny tryb życia, żerując na wodorostach. Ich unikalna zdolność do zanurzania się w wodzie na głębokość nawet do 30 metrów sprawia, że są prawdziwymi mistrzami podwodnej żeglugi. Dodatkowo obecność ostrych pazurów sprawia, że z łatwością przyczepiają się do skał, a następnie żerują na porostach glonów.
Choć większości pingwiny kojarzą się raczej z zimnymi wodami Antarktyki, to na Galapagos również można je spotkać. Pingwiny równikowe to jedyne pingwiny, które żyją na półkuli północnej. Są to niewielkie ptaki, które doskonale przystosowały się do warunków tropikalnych. Żywią się głównie rybami i kałamarnicami.
Niestety, populacja tych pingwinów uległa drastycznemu zmniejszeniu. Ich gniazda są zagrożone nie tylko przez naturalnych drapieżników, ale także przez obecność psów, kotów oraz szczurów. Obecnie jest zaledwie 1200 osobników (według Czerwonej Listy na rok 2020), co sprawia że pingwin Galapagos jest najrzadszym gatunkiem pingwina na świecie.
Galapagos są istnym rajem dla miłośników ptaków, zwłaszcza ornitologów, bowiem aż 76 rodzajów ptaków zamieszkujących ten region to gatunki endemiczne. Nawet sam Karol Darwin doczekał się swojego gatunku ptaka, znanych jako Zięby Darwina. W ten sposób określa się podobne do siebie ptaki, które można spotkać na Galapagos. Co interesujące, sam Darwin nie przywiązywał szczególnej uwagi do tych ptaków i nie uznawał ich za wyjątkowe. Ich nazwę spopularyzowali inni badacze w późniejszych latach.
Jedne z nich to zięby wampirze, które wykazują niezwykle ciekawe przystosowanie do ekstremalnych warunków. Ten gatunek ma wyjątkową umiejętność przetrwania w czasach suszy. Dzięki spiczastemu dziobowi, potrafi zadawać niewielkie rany większym ptakom i korzystać z ich krwi jako źródła płynów. To przerażające zachowanie jest kluczowe dla przetrwania tych ptaków w sytuacjach, gdy pożywienie oraz picie jest trudno dostępne podczas suszy.
Obecność tych zwierząt stanowi nie tylko inspirację dla badaczy, ale przede wszystkim przypomina nam o niezwykłym bogactwie naszej planety i konieczności jej ochrony. Wyspy Galapagos, są objęte ochroną jako Park Narodowy, natomiast okalające je wody Oceanu Spokojnego zostały ogłoszone Morskim Rezerwatem. Dzięki temu wiele gatunków zwierząt żyjących na tym archipelagu jest bezpiecznych przed wyginięciem.
Dołącz do naszej społeczności, a co tydzień otrzymasz od nas darmową dawkę wiedzy dla prawdziwych obieżyświatów i informacje o nowych wyprawach!